بداهه‌گرایی راهبردی شرکت‌های دانش‌بنیان در محیط‌های پیچیده

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

محیط سازمان­ها، محیطی سرشار از تلاطم­ها، عدم قطعیت و تغییر و تحول است. از این­رو، تصمیم­گیری در چنین شرایط پیچیده­ای برای مدیران امری دشوار است و رویکردهای سنتی برنامه­ریزی راهبردی به ­دلیل فقدان انعطاف­پذیری و پیش‌بینی‌ناپذیری آینده مورد استقبال مدیران واقع نمی­شوند. در این شرایط مدیران راهبردی سازمان­ها با استفاده از مهارت­های تصمیم­گیری شهودی و قابلیت­های بداهه­گرایی خود از رویکردی پیروی می­کنند که منجر به تصمیم­گیری سریع در برابر چالش­های پیش‌آمده شود و با پاسخ­گویی سریع به تغییرات بیرونی به عملکرد بهتر سازمان کمک کند. بداهه­گرایی به معنای ایجاد و خلق پاسخ­های جدید، بدون برنامه­ریزی قبلی و بدون اطمینان از پیامدهای آن است؛ به عبارت دیگر، بداهه­گرایی، برنامه­ریزی و اجرای هم­زمان راهبرد است. هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین بداهه­‌گرایی راهبردی بر عملکرد سازمان با توجه به سه مؤلفه سرعت پاسخ­گویی محیطی، انعطاف­پذیری و انطباق ساختاری و چالاکی فرآیندها است. جامعه آماری این پژوهش، مدیران شرکت­های دانش­بنیان مستقر در پارک علم و فن­آوری دانشگاه تهران هستند. اطلاعات و داده­های پژوهش از طریق پرسشنامه استخراج شده است. برای تحلیل داده­ها از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج نشان می­دهد که با توجه به محدودیت­های برنامه‌ریزی در محیط­های متلاطم، مدیران می‌توانند با اتخاذ تصمیمات بداهه در سازمان به عملکرد بهتر سازمان کمک کنند. بداهه­گرایی راهبردی قدرت پاسخ­گویی به چالش­های محیطی را بالابرده، سبب انعطاف سازمان شده و بر چابکی سازمان می‌افزاید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Strategic Improvisation of Knowledge-Based Companies in Complex Environment

نویسندگان [English]

  • Azam Tabarraie
  • Vahid Khashei
Allameh Tabatabaee University
چکیده [English]

External environment of organizations includes in uncertainty, ambiguity and transformation. Therefore, making decision is very difficult for managers and traditional approaches of strategic planning are not confirmed by them because of lake of flexibility and future predictability. In these circumstances, strategic directors of organizations track an approach using the intuitive decision making skills and improvisational capabilities which result in quick decisions in facing challenges and help them improve the performance by responding to external changes quickly. Improvisation is defined as the creation of new responses, without the previous planning and certainty of its outcomes. In other words, improvisation is planning and implementation of strategy simultaneously. The purpose of this research is to survey of the relationship between the strategic improvisation and performance giving the three components of the pace of environmental responses, resilience and adaptiveness, and process agility. The population of this study is the managers of knowledge-base companies located in Science and Technology Park of University of Tehran. Data of this research is collected by the questionnaire. To analyze data, Pearson coefficient and Structural Equation Model are used. The results of research show that giving the restrictions of planning in turbulent environments, the managers can help the organization improve the performance by making improvisational decision. Strategic improvisation enhances the ability of responding to the environmental challenges, causes the organizational flexibility, and increases the agility of organization.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategic improvisation
  • Complex Environment
  • Performance
  • Knowledge-Based Companies

مراجع

 
1. استیسی، رالف. دی. (1390). مدیریت استراتژیک و پویایی‌های سازمان چالش پیچیدگی (ترجمه حسین رحمان سرشت، شهرام خلیل نژاد و سید علیرضا هاشمی). تهران: انتشارات دوران، چاپ اول.
2. حقیقی، محمد؛ قارلقی، ابراهیم؛ میراسدی، سمانه و نیکبخت، فاطمه (1389). بررسی رابطه میان ویژگی‌های بیانیه‌های ماموریت سازمان و عملکرد سازمانی. پژوهشنامه مدیریت تحول، 4، 166-187.
3. خدادادحسینی، سیدحمید؛ لشکربلوکی، مجتبی و فرخی، فاطمه (1391). رویکردهای جایگزین طراحی استراتژی در شرایط عدم قطعیت: رویکردی تحلیلی-تطبیقی. پژوهش‌های مدیریت عمومی. 18، 45-63.
4. رحمان­سرشت، حسین و آرزمجو، هانیه (1389). ادراک مدیران در بداهه­سازی تصمیمات برای خروج از بحران. پژوهش‌نامه مدیریت تحول، سال دوم، 4.
5. گل­محمدی، عماد؛ محمدی، نشاط و برومندان، زهرا (1392). فرامین و مدل یادگیری تفکر استراتژیک. راهبرد توسعه، 36، 88-108
6. لشکربلوکی، مجتبی (1390). طراحی مدل فرآیندی تدوین استراتژی پابرجا در شرایط عدم قطعیت با استفاده از مدل‌سازی ساختاری تفسیری. رساله دکتری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
7. مثنوی، محمدرضا و سلطانی­فرد، هادی (1385). منظر پیچیده و پیچیدگی منظر: بررسی نقش پیچیدگی در پایداری سیستم های اکولوژیک. علوم محیطی، سال چهارم، 2، 85-100.
8. محمدی، عبدالرضا و حسین­زاده، حسن (1387). برنامه­ریزی راهبردی و نقش آن در تحول سازمان­های دانش­بنیان. مدیریت نظامی، 31، 29-48.
9. نوبری، نازک (1388). تبیین الگوی رفتار سازمان با استفاده از مفاهیم تئوری پیچیدگی. رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
10. هادی­زاده مقدم، اکرم؛ نکویی­زاده، مریم و میرزاده، لیلا (1389). نقش تئوری پیچیدگی در تحول سازمان‌ها. مجله تدبیر، 216، 30-36.
11. Barrett, F. J. (1998). Creativity and improvisation in jazz and organizations: implications for organizational learning. Organization Science, 9, 605–622.
12. Berliner, P.F. (1994). Thinking in Jazz: The Infinite Art of Improvisation. Chicago: University of Chicago Press.
13. Brown, S.L. and Eisenhardt, K.M. (1997). The Art of Continuous Change: Linking Complexity Theory and Time-Pased Evolution in relentlessly Shifting Organizations. Administrative Science Quarterly, 42, 1-34
14. Brown, S.L. and Eisenhardt, K.M. (1998). Competing on the Edge: Strategy as Structural Chaos. Boston: Harvard Business School Press.
15. Chelariu, C; Johnson, W.J. and Young, L. (2002). Learning to Improvise, Improvising to Learn: A Process of Responding to Complex Environments. Journal of Business Research, 55, 141-147.
16. Cunha, M. P.; Cunha, J. and Kamoche, K. (1999). Organizational improvisation: what, when, how and why. International Journal of Management, 1, 299–341
17. Cunha, M.P. and Cunha, J.V. (2006). Towards a Complexity Theory of Strategy. Management Decision, Vol. 44, No. 7, 839-850
18. Cunha, M.P.; Kamoche, K., and Clegg, S.R. (2007). Clues, Cues and Complexity: Unpacking the Concept of Organizational Surprise. FEUNL Working Paper, 45 http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=882440.
19. Cunha, M.P. and Rego, Armenio (2008). Complexity, Simplicity, and Simplexity. 4th Organization Studies Summer Workshop. Pissouri, Cyprus.
20. Davis, J. and Eisenhardt, K.M. (2005). Complexity, Market Dynamism, and the Strategy of Simple Rules. Working Paper, Stanford University, Stanford, CA.
21. Dooley, K., (2004). Complexity Science Models of Organizational Change. Handbook of Organizational Change and Development. S. Poole and A. Van De Van (eds), Oxford University Press. 354- 373.
22. Eisenhardt, K.M. and Tabrizi, B.N. (1995). Accelerating Adaptive Processes: Product Innovation in the Global Computer Industry. Administrative Science Quarterly, 40, 84-110.
23. Fosfuri, Andrea and Giarratana, Marco S. (2005). Product Strategies and Survival in Schumpeterian Environments: Evidence from the Security Software Industry.
24. Hatch, M.J. (1997). Jazzing Up the Theory of Organizational Improvisation. Advances in Strategic Management, 14, 181-191.
25. Hatch, M.J. (1998). Jazz as a Metaphor for Organizing in the 21st Century. Organization Science, 9, 556-557
26. Ho, L. (2008). What Affects Organizational Performance? The Linking of Learning and Knowledge Management. Industrial Management & Data Systems, 108(9), 1234-1254.
27. Kamoche, K., and Cunha, M. P. (2001). Minimal structures: From jazz to product innovation. Organization Studies, 22, 733–764.
28. Montuori, Alfonso (2003). The Complexity of Improvisation and the Improvisation of Complexity: Social Science, Art and Creativity. Human Relations. 56(2), 237-255
29. Moorman, C., and Miner, A. (1998). Organizational improvisation and organizational memory. Academy of Management Review, 23, 698–724.
30. Packard, T. (2010). Staff Perceptions of Variables Affecting Performance in Human Service Organization. Nonprofit & Voluntary Sector Quarterly, 39(6), 971-990.
31. Rogers, E. (1983).The Diffusion of Innovations. New York: The Free Press.
32. Stacy, R. (1996). Management and the Science of Complexity. Research Technology Management, 39(3), 8-11.
33. Stacy, R. (2003). Complexity and Group Processes: A Radically Social Understanding of Individuals. Psychology Press.
34. Stacy, R. (2003). Learning as an Activity of Interdependent People. The Learning Organization, 10(6), 325-331.
35. Tredinnick, Luke. (2009). Complexity Theory and web, Journal of Documentation, 65, 767-816
36. Vera, Dusya & Rodriguez-Lopez, Antonio (2007). Leading Improvisation: Lessons from the American Revolution. Organizational Dynamics, 36, 303-319.
37. Weick, K.E. (1993 b). The Collapse of Sensemaking in Organizations: The Mann Guleh Disaster. Administrative Science Quarterly, 38(4): 628-652.
38. Weick, K. E. (1998). Improvisation as a mindset for organizational analysis, Organization Science, 9, 543–555.
39. Weick, K.E. and Sutcliffe, K.M., (2001). Managing the Unexpected. San Francisco: Jossey Bass.
 
فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی
دوره 7، شماره 26
شهریور 1395
صفحه 47-71

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 فروردین 1394
  • تاریخ بازنگری: 18 خرداد 1398
  • تاریخ پذیرش: 03 بهمن 1394

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار